Goed Gevoel

Cleopatra deed het in een kuip ezelinnenmelk. Joséphine, de eerste vrouw van Napoleon, dobberde in champagne. Zelf houden we het bescheidener, met kraantjeswater en af en toe een bruisbal. Al wil dat niet zeggen dat we niet als herboren de badkuip verlaten. Integendeel.

Wie al eens voet zette in de klassieke Romeinse of Griekse stadsruïnes, die weet: naast een bezoekje aan het amfitheater en wat rondslenteren op het forum, kan je er ook denkbeeldig pootjebaden in de al lang opgedroogde thermen. Geen plek is zo goed vertegenwoordigd in ons erfgoed als de badhuizen. Al sinds de oudheid blijken we een fascinatie voor water te hebben. De oudste vermeldingen van publieke baden gaan terug tot de zesde eeuw voor Christus, en in de keizertijd waren er meer dan achthonderd badplaatsen in Rome alleen al. Enerzijds omdat slechts een handvol Romeinen een eigen badkamer had – het was namelijk veel te duur om water te verwarmen – anderzijds omdat de thermencomplexen veel om het lijf hadden (figuurlijk dan, want zowel de mannen als de vrouwen baadden er naakt). Je kon er sporten, genieten van een massage, lezen en keuvelen met anderen. De thermen waren het kloppend hart van het sociale leven, en dat voor alle lagen van de bevolking. Ze waren de ideale mix van ontspanning, verkwikking en ontmoeting.

Stille waters, diepe zonden

Zo kabbelde het badleven eeuwenlang rustig voort, tot er in de renaissance een ommekeer kwam. Tussen 1300 en 1800 werd de westerse wereld geteisterd door de pest. Dat zorgde ervoor dat baden een slechte naam kregen: dokters waren ervan overtuigd dat het water de oorzaak was van alle ellende. Badhuizen werden onhygiënische oorden van verderf. Zo gek was dat niet, want in die periode dumpten heel wat slagers en leerlooiers hun afval in het water. Opvallend detail: terwijl de publieke baden een voor een gesloten werden, golden er voor de adel andere regels. De aristocratie genoot van extravagante privéthermen, wat baden al snel tot een luxebezigheid maakte. Al betekende dat niet dat de angst volledig afwezig was. Marie Antoinette liet haar baden bijvoorbeeld desinfecteren door haar hofparfumeur, Jean-Louis Fargeon. Haar smetvrees was de geboorte van Europa’s eerste badparfum, want het goedje moest uiteraard ook lekker ruiken. Of dat de reden is dat we baden nog steeds associëren met een moment van weelde en luxe? Wie zal het zeggen. Wél voelen we ons allemaal de koning te rijk als we met een paar badparels en een muziekje op de achtergrond liggen te dobberen.

Storm in een plas water

Maar waar komt die decennialange fascinatie voor alles wat stroomt vandaan? Dat heeft alles te maken met de biologische verbondenheid die we hebben met water, legt marinebioloog Wallace Nichols uit in zijn boek Blue Mind. Onze aardbol bestaat voor 70 procent uit water, ons eigen lichaam voor ongeveer de helft. Water zien we als de oorsprong van alles. Het is aan de ene kant een symbool van (weder)geboorte, zuiverheid en vitaliteit, aan de andere kant is de connectie met water erg emotioneel van aard. In de astrologie is het een van de vier basiselementen. Doordat water continu verandert en stroomt, staat het vaak symbool voor onze gevoelens. Water kan rustig voortkabbelen, maar het kan ook wild en woest zijn. In de literatuur en de beeldende kunsten wordt water vaak gebruikt als representatie voor menselijke emoties. Een verbinding die we ook in de wetenschap terugvinden: studies tonen aan dat alleen al de aanblik van een kabbelend beekje genoeg is om een stroom aan neurostoffen in gang te zetten die ervoor zorgen dat de bloedtoevoer naar het hart en de hersenen toeneemt en we ons meer ontspannen voelen. Mensen die dicht bij water wonen – of dat nu een meer, rivier of zee is – voelen zich beter, zo blijkt uit onderzoek. Water is erg rustgevend voor ons systeem, legt psychologe Liesbeth Saerens uit. “De aanblik van de natuur in het algemeen draait om het bewust in je opnemen van wat je ziet, hoort, voelt en ruikt, waardoor je in het hier en nu verkeert. Dat an sich heeft al een kalmerend effect. Bovendien heeft water een erg constante snelheid: of het nu stilstaat, stroomt of naar het strand golft: er is altijd een welbepaald ritme. Door daarop te focussen krijg je een vertraging van je ademhaling en een verlaging van je stresssysteem.” Het zal dus niemand verwonderen dat waterwellness aan populariteit wint. Warme baden verzachten spanningen, koude baden stimuleren de zenuwen en het rustige kabbelen zorgt voor de ultieme ontspannende ervaring.

Zo maak je het perfecte bad

Een bad is zoveel meer dan twintig minuutjes sudderen in veel te warm water. Het is een ervaring, die de nodige voorbereiding en zorg vergt.

1. Voeg badolie of badschuim toe. Bubbels zorgen er namelijk voor dat de warmte langer bewaard blijft dan in een bad zonder bubbels.

2. Neem een voorbeeld aan Marie Antoinette en kies voor een parfum in de vorm van een geurkaars. Zo’n flakkerend vlammetje creëert een gezellige sfeer, terwijl specifieke geuren een invloed hebben op ons humeur. Honing biedt comfort, terwijl jasmijn kalmeert en lavendel ontspant.

3. Maak er een ervaring van. Dat wil zeggen: neem er een boek bij, een kopje thee, een gezichtsmasker, noem maar op. Leg meteen ook alles klaar en binnen handbereik. Niets zo ellendig als je behaaglijk warme bad moeten verlaten omdat je toch meer in de mood was voor een ander Spotify-lijstje.

4. Begin altijd met heet water te laten stromen, en voeg daar vervolgens pas koud water aan toe. Water koelt snel af, dus begin liever zo warm mogelijk zodat je zo lang mogelijk kan blijven dobberen. Bovendien zorgt die basis van warm water ervoor dat badzout sneller oplost.

Redactrice Sophie: “De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik nooit een waterrat geweest ben. En toen tijdens de zwemlessen bleek dat die aversie wederzijds was – het leek wel alsof ik bij een potje schoolslag meer achteruit- dan vooruitging – hield ik het al snel voor bekeken. Het is dan ook met enige scepsis dat ik de gloednieuwe behandeling van Dôme, een hightech wellnesscentrum aan de rand van het Zoniënwoud, bekijk. Bij Dôme staat water centraal, met het prachtige warmwaterbad onder een hoge koepel als paradepaardje. Het water is precies 35 graden, de ideale temperatuur om tot rust te komen en te herbronnen, en je kan er workshops, conferenties en evenementen in het water bijwonen. Zelf ga ik langs voor de Aqua Dôme-verzorging, waarbij je een uur lang in de armen van een therapeut in het water drijft. Ja, dat lees je goed. De wetenschappelijk bewezen gezondheidsvoordelen indachtig, besluit ik het erop te wagen. Mijn therapeut, Kobi, laat me eerst een ademhalingsoefening doen om tot rust te komen. Vervolgens krijg ik zwembandjes om mijn benen, leg ik mijn hoofd in haar handen en kan het proces beginnen. De eerste minuten voelt het alsof ik in een achtbaan zit. Het water neemt alle besef van tijd en ruimte weg, en ik ben me erg bewust van hoe ik door het water (en Kobi natuurlijk) van de ene kant naar de andere gezwierd word. Maar zodra ik aan het gevoel gewend ben, gaat er een nieuwe wereld voor me open. Ik heb geen flauw idee hoe laat het is en waar ik ben. Voor het eerst denk ik vrijwel nergens aan. Geen boodschappenlijstjes of deadlines, alleen een zalige leegte in mijn hoofd. Terwijl je op het ritme van de golven drijft, is het onmogelijk om je op te spannen. Mijn ademhaling vertraagt, en ik voel de spanning letterlijk wegvloeien uit mijn lijf. Héérlijk. Na afloop geniet ik nog de hele dag na van mijn herwonnen zen. Zelfs de files kunnen me even niet meer deren. Of ik de hele resem aan langetermijneffecten – verbetering van de spijsvertering, slaapkwaliteit, betere eigenwaarde, vermindering van hyperactiviteit, verhoogde vitaliteit en een betere reactie van het immuunsysteem – ook zal ervaren, durf ik eerlijk gezegd te betwijfelen. Feit is wel dat ik zelden zó ontspannen was. Dat staat als een paal boven water.”

Read more here